Prishtinë, 29 dhjetor 2020 – Instituti i Kosovës për Drejtësi (IKD), me përkrahje të Departamentit të Shtetit Amerikan – Byrosë së Narkotikëve Ndërkombëtar dhe Çështjeve të Zbatimit të Ligjit (INL) dhe NED-it, të martën, ka mbajtur konferencë për media, në të cilën ka publikuar raportin “Fshehja e kundërligjshme e shpenzimeve publike për mbrojtësit e speciales”.
Ky raport është rezultat i analizës së kornizës kushtetuese dhe ligjore lidhur me shpenzimet e parave publike për Mbrojtjen Juridike dhe Mbështetjen Financiare të Personave të Akuzuar në Dhomat e Specializuara në Hagë.
Hulumtuesi i lartë në IKD, Yll Zekaj tha se Kuvendi i Kosovës me aprovimin e Ligjit për Mbrojtjen Juridike dhe Mbështetjen Financiare të Personave të Akuzuar pranë Dhomave të Specializuara ka pas qëllim garantimin e një mbrojtje efikase dhe efektive të akuzuarve potencial, për çka nga Buxheti i Kosovës çdo vit ndahen mjete financiare për mbulimin e shpenzimeve te mbrojtjes dhe shpenzimet tjera përcjellëse për te akuzuarit.
Sipas Zekajt, Qeveria e Kosovës duhet që të jetë transaprente për shpenzimet e këtyre mjeteve, marr parasysh se vetëm gjatë këtij viti janë ndarë 20 milionë euro për këtë kategori.
Zekaj kërkoi edhe nga Kuvendi i Kosovës që të luaj rolin e tij mbikëqyrës që tërë procesi i shpenzimeve të mjeteve nga Buxheti për mbulimin e shpenzimeve të të akuzuarve të bëhet në mënyrë transprente.
Ndërsa, hulumtuesi Lavdim Bajraktari tha se përveç shumës së mjeteve të ndara, Ministria e Drejtësisë (MD) ka vendosur që krejt dokumentacionin lidhur me këto shpenzime ta mbaj të fshehur nga publiku.
Sipas Bajraktarit, qasja e tillë e MD-së, bie në kundërshtim me parimet e vendosura nga Kushtetuta e Kosovës, e cila përcakton se shpenzimet publike duhet të bazohen në parimet e llogaridhënies, efektshmërisë, efikasitetit dhe transparencës.
Gjithashtu, Bajraktari tha se nuk qëndron arsyetimi i MD-së se një vendim i ish-kryeministrit Ramush Haradinaj e ndalon qasjen në dokumente lidhur me shpenzimet për mbrojtësit e të akuzuarve të Speciales, pasi sipas tij, vendimi në fjalë në mënyrë eksplicite i ka përjashtuar nga të qenit sekret, informacionet lidhur me këto shpenzime.
Po ashtu, Bajraktari shtoi se qasja e MD-së për mbajtjen fshehtë të shpenzimeve, nuk gjen bazë as në Ligjin për Mbrojtjen Juridike dhe Mbështetjen Financiare të Personave të Akuzuar e as në Ligjin për Klasifikimin e Informacioneve dhe Verfikimin e Sigurisë.
I njëjti shtoi se mbajtja e fshehur e këtyre informacioneve dhe dokumenteve, e dëmton transparencën dhe llogaridhënien e institucioneve publike përkitazi me shpenzimin e parasë publike dhe mund t’i hap rrugë edhe trajtimit të pabarabartë të akuzuarve dhe mundësisë së abuzimit me paranë publike.
Ndërsa, hulumtuesja Tringa Ramadani tha se Qeveria e Kosovës duhet të sigurohet që krejt procesi i mbrojtjes juridike dhe mbështetjes financiare të akuzuarve në proceset gjyqësore në dhomat e specializuara ta bëj duke u bazuar në parimet e transparencës, llogaridhënies dhe barazisë.
E njëjta tha se Qeveria duhet të sigurohet që të akuzuarit të trajtohen në mënyrë të barabartë e jo në mënyrë selektive dhe për pasojë të krijohen të akuzuar të “privilegjuar” në këtë aspekt.
Për këtë arsye, Ramadani tha se IKD i ka rekomanduar Qeverisë që t’i bëj publike të gjitha dokumentet që ndërlidhen me asistencën financiare që u jepet të akuzuarve nga fondet publike të Kosovës.
Për më tepër gjeni të bashkangjitur raportin e plotë “Fshehja e kundërligjshme e shpenzimeve publike për mbrojtësit e speciales”.