Të martën (26 prill 2022), emisioni Tempus, i transmetuar në KTV—produkt i Institutit të Kosovës për Drejtësi/Betimit për Drejtësi dhe grupit KOHA—shfaqi episodin “Trajtimi i rasteve të dhunës në familje.” Në këtë episod, mes tjerash, u shfaq rrëfimi i një gruaje, viktimë e dhunës në familje, e cila prej kohësh ballafaqohet me dhunë në familje nga burri, vjehrri dhe kunati i saj, megjithëse institucionet përkatëse janë të informuara për rastin e saj.
Sipas asaj që deklaroi gruaja në storien e prezantuar, ajo e kishte raportuar rastin e parë të dhunës nga burri i saj më 2017, për çka burri ishte dënuar nga gjykata me dënim me kusht. Pas kësaj, ata kanë jetuar përsëri bashkë dhe dhuna ka vazhduar. Kjo është tregues i qartë se dënimi me kusht, i shqiptuar për kryerësin e dhunës në rastin e parë është treguar i pamjaftueshëm për të arritur qëllimin e dënimit. Si rrjedhojë, viktima raportoi përsëri dhunën në familje më 2021, ku gjykata shqiptoi ndaj burrit urdhrin mbrojtës. Me këtë urdhër, u shqiptuan masa mbrojtëse e ndalimit të shqetësimit dhe masa mbrojtëse pasurore e lejimit të shfrytëzimit të banesës për viktimën dhe katër fëmijët e saj, për një kohëzgjatje prej dymbëdhjetë muajsh. Pas një periudhe kohore, u shqiptua urdhri mbrojtës tjetër, kësaj radhe ndaj vjehrrit dhe kunatit të viktimës, duke detyruar njëherit babanë e fëmijëve që të paguajë alimentacionin prej 250 eurosh gjatë kohës sa është në fuqi urdhri mbrojtës, meqenëse fëmijët i ishin besuar nënës. Por, ky alimentacion nuk u pagua asnjëherë.
Me gjithë urdhrat mbrojtës, viktima vazhdimisht u përball me dhunë në familje. Rasti i saj dështoi të trajtohej me kujdes dhe profesionalizëm qysh në fillim, ku prokurorisë iu deshën muaj të tërë për ta marrë atë në pyetje për herë të parë. Njëkohësisht, në rrëfimin e saj, kjo grua viktimë e dhunës, po ashtu tregoi se megjithëse prokurorja e rastit ishte njoftuar se burri si kryes i dhunës në familje bartë armë zjarri, asnjëherë nuk kishte trajtuar këto pretendime. Pra, prokuroria kishte dështuar ta trajtonte këtë fakt—megjithëse edhe sipas Konventës së Stambollit, të inkorporuar tashmë në rendin kushtetues kosovar, kontrollimi i kryesit për zotërim ose qasje në armë është hap bazik që duhet ndjekur për vlerësim të rrezikut.
Në një tjetër rast, gruaja në rrëfimin e saj, po ashtu përmend se nga një prokuror tjetër i është thënë se kunati dhe vjehrri nuk mund të ndiqen penalisht nën asnjë rrethanë, pasi ata nuk janë kategori që mund të kryejnë dhunë në familje. Një qasje e tillë dëshmon joprofesionalizëm të thellë. Ndërsa, në rastin e vjehrrit është iniciuar rast penal vetëm pasi i njëjti ka shkelur urdhrin mbrojtës të caktuar paraprakisht nga gjykata.
Dënimi (i pamjaftueshëm) me kusht i shqiptuar ndaj burrit, pastaj shkelja e vazhdueshme e urdhrave mbrojtës dhe dështimi i ndjekjes së suksesshme penale të kryesve, krijuan një klimë të pandëshkueshmërisë tek kryesit e dhunës në familje, të cilët vazhdojnë të shqetësojnë viktimën pa asnjë pasojë konkrete për ta, tash e pesë vite. Njëherit, viktima vazhdon të përballet me një gjendje të pasigurisë për mirëqenien psikike e fizike të saj, pasi institucionet kanë dështuar të bëjnë një vlerësim adekuat të rrezikut dhe të marrin masa operative për sigurinë e viktimës, sidomos ndaj burrit, si recidivist i shumëfishtë në dhunën në familje ndaj saj.
Konventa e Stambollit përcakton që për të gjitha format e dhunës ndaj grave institucionet duhet që të ofrojnë “mbrojtje të mjaftueshme dhe të menjëhershme për viktimat” (neni 50). Institucionet janë të njoftuara për dhunën e vazhdueshme ndaj viktimës qysh më 2017. Qartazi, mbrojtja e ofruar nuk është as e mjaftueshme e as e menjëhershme, duke qenë se viktima, më 2022, vazhdon të ballafaqohet me problemet e njëjta si në 2017. Institucionet gjithashtu kanë dështuar të bëjnë një vlerësim adekuat të rrezikut për viktimën, seriozitetin e situatës dhe rrezikut të dhunës së përsëritur, si dhe të menaxhojnë siç duhet rrezikun duke ofruar mbështetje dhe siguri të koordinuar për viktimën (neni 51 i Konventës).
Për Institutin e Kosovës për Drejtësi, është brengosëse që me gjithë rastet e shumta të dhunës në familje të kësaj natyre, që kanë përfunduar përgjatë viteve edhe me fatalitet, institucionet shtetërore të Kosovës vazhdojnë të dëshmojnë neglizhencë dhe joprofesionalizëm të madh në trajtimin e këtyre rasteve, duke shkelur kështu obligimet e tyre.
Andaj, si shkas nga ky rast, IKD bën thirrje për kujdes të shtuar të institucioneve në trajtimin e të gjitha rasteve të dhunës në familje për të cilat kanë njohuri, ashtu që të ofrojnë sigurinë e duhur për jetën dhe mirëqenien e viktimave dhe të transmetojnë besueshmëri edhe për viktimat e tjera potenciale të dhunës në familje dhe dhunës me bazë gjinore.
——————————————————————————————————
KIP: Državne institucije i dalje zanemaruju slučajeve nasilja u porodici
U utorak (26.04.2022.) emisija Tempus, emitovana na KTV — proizvod Kosovskog Instituta Pravde / Zakletva za pravdu i grupa KOHA — emitovali su epizodu „Tretiranje slučajeva nasilja u porodici.” U ovoj epizodi, između ostalog, pojavila se i priča o ženi, žrtvi nasilja u porodici, koja se dugo suočavala sa nasiljem u porodici od strane muža, tasta i devera iako su o njenom slučaju obaveštene nadležne institucije .
Prema onome što je žena navela u iznetoj priči, ona je prvi slučaj nasilja od strane supruga prijavila 2017. godine, zbog čega je muž osuđen na uslovnu kaznu.
Nakon toga su ponovo živeli zajedno i nasilje se nastavilo. Ovo je jasan pokazatelj da je uslovna osuda izrečena učiniocu u prvom slučaju bila nedovoljna za postizanje svrhe kazne.
Kao rezultat toga, žrtva je ponovo prijavila nasilje u porodici 2021. godine, nakon čega je sud izdao nalog za zaštitu protiv izvršioca nasilja .
Ovim nalogom izrečena je zaštitna mera zabrane uznemiravanja lica izloženih nasilju i mera imovinsko-pravne zaštite oštećenoj i za četvoro dece na pravo korišćenja stana u trajanju od dvanaest meseci.
Nakon određenog vremena izdat je još jedan nalog za zaštitu, ovog puta protiv svekra i zeta žrtve, primoravajući oca da plaća alimentaciju za decu od 250 evra za vreme trajanja naloga za zaštitu dok je na snazi, pošto su deca poverena majci . Međutim , ova alimentacija nikada nije plaćena.
Uprkos nalozima za zaštitu, žrtva se stalno suočavala sa nasiljem u porodici. Njen slučaj nije bio pažljivo i profesionalno obrađen od početka, obzirom da su tužilaštvu bili potrebni meseci da ga prvi put ispita.
Istovremeno, prilikom davanja svog iskaza , ova žena žrtva nasilja je takođe svedočila da iako je tužilac u ovom predmetu obavešten da muškarac kao izvršilac nasilja u porodici nosi vatreno oružje, isti se nikada nije osvrnuo na ove navode.
Dakle, tužilaštvo je propustilo priliku da se pozabavi ovom činjenicom — iako čak i prema Istanbulskoj konvenciji, koja je već ugrađena u ustavni poredak Kosova, provera da li je izvršilac nasilja posedovao ili pristupio oružju predstavlja osnovni korak za procenu rizika.
U drugom slučaju, žena u svojoj ispovesti, takođe navodi da joj je drugi tužilac rekao da njen zet i tast ni pod kojim okolnostima ne mogu biti krivično gonjeni, pošto ne spadaju u kategorije lica koje mogu da izvrše nasilje u porodici.
Takav pristup dokazuje duboki neprofesionalizam,dok je, u slučaju tasta, krivični postupak pokrenut tek nakon što je došlo do kršenja naloga o zaštiti koji je prethodno odredio sud.
——————————————————————————————————
KLI: State institutions continue to neglect cases of domestic violence
On Tuesday (April 26th 2022), the show Tempus, broadcasted on KTV — a product of the Kosovo Law Institute / Betimi për Dretësi and KOHA group — aired the episode “Dealing with Domestic Violence Cases.” In this episode, among other things, aired the story of a woman, a victim of domestic violence, who had long been a victim of domestic violence caused by her husband, father-in-law and brother-in-law, added that the relevant institutions were informed about her case.
According to what the woman stated in the story presented, the first reported case of violence caused by her husband was on 2017, for which the husband was sentenced by the court by probation. After that, they continued living together and the violence had continued. This is a clear indication that the probation imposed on the perpetrator on the first reported case was insufficient, to achieve the purpose of the sentence. As a result, the victim reported the domestic violence again in 2021, where the court issued a restraining order against the husband. With this order, the protective measure that followed were the prohibition of harassment and the property protection measure of allowing the use of the apartment for the victim and her four children, for a period of twelve months, were imposed. After a period of time, another protection order was issued, this time against the victim’s father-in-law and brother-in-law, forcing the children’s father to pay alimony of 250 euros while the protection order is in force, as the children were entrusted to the mother. However, this alimony was never paid.
Despite the protection orders, the victim consistently faced domestic violence. Her case failed to be handled with care and professionalism from the beginning, where it took the prosecution months for her first-time questioning. At the same time, in her story, this woman, a victim of violence also testified that although the case prosecutor was informed that the husband was a perpetrator of domestic violence, was carrying a firearm, he had never addressed these allegations. Thus, the prosecution had failed to address this fact — although even under the Istanbul Convention, already incorporated into the Kosovo constitutional order, investigating the perpetrator for possession or access to a weapon is a basic step to be followed for risk assessment.
In another case, the woman in her story also mentions that she was told by another prosecutor that her brother-in-law and father-in-law could not be prosecuted under any circumstance, as they are not categories that can commit domestic violence. Such an approach proves profound unprofessionalism. Whereas, in the case of the father-in-law, a criminal case was initiated only after he violated the protection order previously determined by the court.
The (insufficient) sentencing by probation imposed on the husband, and then the continued violation of protection orders and the failure to successfully prosecute the perpetrators, created a climate of impunity for the perpetrators of domestic violence, who continue to harass the victim without any concrete consequences for them, for five years now. At the same time, the victim continues to face a state of insecurity on her mental and physical well-being, as institutions have failed to make an adequate risk assessment and take operational measures for the safety of the victim, especially against the husband, as a multiple recidivist of domestic violence.
The Istanbul Convention stipulates that for all forms of violence against women, institutions must provide “adequate and immediate protection for victims” (Article 50). Institutions have been aware of the ongoing violence against the victim since 2017. Clearly, the protection provided was neither sufficient nor immediate, as the victim, in 2022, still continues to face the same problems as in 2017. Institutions have also failed to make an adequate risk assessment for the victim, the seriousness of the situation and the risk of the recurrent violence, as well as to properly manage the risk by providing coordinated support and security for the victim (Article 51 of the Convention).
For the Kosovo Law Institute, it is worrying that despite the numerous cases of domestic violence of this nature, which have ended over the years with fatality, Kosovo state institutions continue to show great negligence and unprofessionalism in handling these cases, thus violating their obligations.
Therefore, as a cause of this case, KLI calls for increased care of institutions in dealing with all cases of domestic violence of which they have knowledge, so as to provide adequate security for the life and well-being of victims and to transmit credibility for other potential victims of domestic violence and gender-based violence.