Promo: Barazia e armëve në procedurë penale (video)

Promo: Barazia e armëve në procedurë penale (video)

Promo: Barazia e armëve në procedurë penale (video)
Barazia e palëve në procedurë penale është aspekt themelor i së drejtës për proces të drejtë. Prokurori dhe i pandehuri ka të drejta dhe obligime të barabarta.

E drejta për qasje në shkresat e lëndës në çdo fazë të procedurës penale është parakusht për barazinë e palëve dhe është esenciale për proces të drejtë dhe të paanshëm.

Fshehtësia apo kufizimi i kësaj të drejtë është burim i cenimit dhe kufizimit në realizimin e drejtave të tjera.

Kushtetuta dhe Kodi i Procedurës Penale garantojnë dhe sigurojnë barazinë e palëve në procedurë penale.

Gjyqtari vazhdimisht duhet të kujdeset që të respektohet ky parim.

Në mënyrë që të garantohet zbatimi në praktikë i këtij parimi, para ngritjes së aktakuzës kërkohet që:

  • I pandehuri edhe gjatë hetimit të ketë qasje në shkresat e lëndës (fajësuese dhe shfajësuese), përjashtimisht nëse rrezikohen hetimet e rastit;
  • Prokurori të shqyrtoj me kujdes propozimet e të pandehurit për nxjerrjen e provave të reja;
  • I pandehuri të intervistohet në praninë e avokatit të tij;
  • Dëshmitarët dhe ekspertët të merren në pyetje në prezencën e të pandehurit dhe mbrojtësit të tij, dhe të njëjtit të kenë mundësi ti parashtrojnë pyetje dëshmitarit;
  • I pandehuri të ketë mekanizma të qasshëm dhe efektiv, nëse i shkelen të drejtat gjatë fazës së hetimit;
  • Të ketë të drejtë në përkthim apo interpret pa pagesë, nëse është nevoja.

Ndërsa, në mënyrë që zbatimi i këtij parimi të garantohet pas ngritjes së aktakuzës kërkohet që:

  • Të akuzuarit të kenë qasje në shkresat e rastit kundër tyre nga ana e Prokurorit;
  • Të akuzuarit të ketë qasje në mbrojtje profesionale, përkatësisht të kenë avokat;
  • Të akuzuarit të kenë mjaftueshëm kohë dhe kushte të përshtatshme për të përgatitur mbrojtjen e tyre;
  • Të akuzuarve tu mundësohet paraqitja e provave të reja;
  • Të akuzuarve tu mundësohet që të kundërshtojnë provat e Prokurorit të Shtetit, dhe për pretendimet e tilla, gjykata të jap përgjigje;

Pamundësia e të akuzuarit për të pasur qasje në të gjitha shkresat e lëndës, pamundëson zbatimin e të gjitha aspekteve që ndërlidhen me barazinë e armëve.

                                                                                                                                                                                – # –
Kjo promo është përgatitur në kuadër të projektit “Avancimi i të drejtave procedurale penale në Kosovë”, përmes të cilit është formuar LEAP Kosova, projekt ky i është mbështetur nga Ambasada Holandeze në Kosovë.
Paneli i Ekspertëve Ligjor/Legal Expert Advisory Panel (apo LEAP) është rrjeti i ekspertëve Evropian për “Gjykime të Drejta”(“Fair Trials”) në drejtësinë penale dhe drejtat e njeriut e cila punon për të promovuar të drejtat e gjykimit të drejtë në Evropë. LEAP aktualisht ka rreth 200 anëtarë organizativë, me përfaqësues nga firmat ligjore, OSHC-të dhe institucionet akademike, që mbulojnë të 27 shtetet anëtare të BE-së. Kosova që nga viti 2020 është anëtarë e këtij rrejti të ekspertëve dhe aktualisht i ka shtatë anëtarë, e cila udhëhiqet nga Instituti i Kosovës për Drejtësi dhe mbështetur nga Ambasada Holandeze në Kosovë.